Od 15 sierpnia do 21 grudnia zaczynamy polowanie na dzikie kaczki(krzyżówkę, cyraneczkę, głowienkę, czernice).
Możemy również polować na grzywacze i łyski. Dziś trochę o kaczkach.
„Dzikie kaczki (Anatidae)
Jakie gatunki dzikich kaczek u nas występują?
Dzikich kaczek jest kilkadziesiąt gatunków, z tego kilkanaście występuje u nas. Wśród nich najpospolitsze, spotykane u nas to: krzyżówka, cyranka, cyraneczka, podgorzałka, płaskonos, czernica i głowienka.
Jak wygląda krzyżówka?
Krzyżówka (Anas platyrhynchos). Kaczor w upierzeniu godowym, tj. od paĽdziernika do maja, ma grzbiet i skrzydła brązowo-szare, na skrzydłach fioletowo-niebieskie lustro w kształcie rombu, biało i czarno obramowane. Głowa i górna część szyi ciemnozielona, błyszcząca. Dolna część szyi i pierś rdzawa, na środku szyi biały pierścień, podbrzusze szarobiałe, ogon długości 6 cm (4 pokrywy nadogonowe są czarne o zielonkawym połysku, haczykowato wygięte do góry i do przodu). Krzyżówka-samica różni się od kaczora upierzeniem. Głowę ma brunatnoszarą, z boku głowy od dzioba przez oko przechodzi ciemny pasek. Ogon brunatnoszary, bez czarnych zakręconych piórek. Takie samo, lecz trochę ciemniejsze, bardziej brunatne upierzenie ma kaczor w okresie letnim. Dziób zgniłozielony, przy nasadzie czarno kropkowany, z czarnym paznokciem. Wiosła pomarańczowe.
Jak wygląda cyranka?
C y r a n k a (Anas qnerquedula). Kaczor w okresie godowym ma wierzch głowy brązowy z dwoma białymi paskami przechodzącymi od dzioba wzdłuż oczu. Dolna część głowy, szyja i pierś brązowe, ciemno cętkowane. Grzbiet brunatny. Skrzydła popielate, upstrzone, z białymi smugami wzdłuż piór (barkówki) i zielonym lusterkiem obrzeżonym z przodu i z tyłu białym paskiem. Podbrzusze od połowy białe. Ogon brązowoszary. Dziób prawie czarny, wiosła ciemnoszare. W okresie letnim kaczor podobny jest do samicy, z tym jednak, że zachowuje godowe upierzenie skrzydeł. Cyranka-kaczka ma barwy upierzenia mniej wyraĽne, brak jej białej smugi z boku głowy, ma jaśniejszą głowę i szyję. Pierś oraz podbrzusze białe, brązowo znaczone. Lusterko mniej wyraĽne niż u kaczora, szarozielonkawe.
Jak wygląda cyraneczka?
Cyraneczka (Anas crecca). Kaczor ma głowę i górną część szyi w zimie i na wiosnę rdzawo-brązowe. Z boków głowy przez oczy ciągną się zielone pasy o metalicznym połysku, obramowane wąskimi, białymi paskami. Upierzenie szyi, grzbietu i skrzydeł brązowopopielate z czarnymi i białymi paskami. Pierś białoszara, ciemniej znaczona. Lotki brązowe, podbrzusze białe. Pióra przyogonowe od góry i spodu czarne z zielonym połyskiem, z boku białe. Na skrzydłach lusterko czarnozielone, biało obramowane od przodu i tyłu. Ogon brązowy. Dziób .czarny. Wiosła ciemnoszare. W okresie letnim kaczor zmienia częściowo upierzenie, ma wtedy grzbiet, szyję i pierś szarobrunatną. Takie właśnie upierzenie ma samica przez cały rok z tym jednak, że jej barwy są bardziej mdłe, podczas gdy u kaczora są ostre i wyraĽne.
Jak wygląda podgorzałka?
Podgorzałka (Nyroca nyroca). Kaczor w upierzeniu godowym ma głowę, szyję i pierś rdzawobrązowe, wyraĽnie oddzielone od piersi białe podbrzusze. Grzbiet ciemnobrązowy, brzuch biały. Skrzydła brunatno-czarne z białym lusterkiem i czarnym, metalicznie połyskującym obramowaniem. Dziób i nogi ciemnoszare. U osobników dorosłych oczy białe. W okresie letnim kaczor niewiele zmienia swoje upierzenie; jedynie głowa, szyja i pierś stają się ciemniejsze, brunatno-czarniawe. Samica jest opierzona podobnie jak kaczor z tym jednak, że jej barwy są mniej żywe. Podbrzusze szarobiałe, zlewające się z piersią.
Jak wygląda płaskonos?
Płaskonos (Anas clypedta). Kaczor w upierzeniu godowym ma głowę i górną część szyi zieloną, metalicznie połyskującą, pierś i dolną część szyi białą. Podbrzusze rdzawe, a przy ogonie czarne. Grzbiet brązowo-czarny. Skrzydła jasnopopielate z białymi smugami, lusterko zielone z metalicznym połyskiem, biało obrzeżone od przodu i tyłu. Ogon brązowo-biały, boczne sterówki jaśniejsze, środkowe ciemniejsze. Dziób czarny, wysoki i wąski przy nasadzie, a podwójnie szeroki, płaski na końcu. Nogi ceglastoczerwone. W upierzeniu letnim kaczor podobny jest do kaczki.
Samica ma grzbiet ciemnobrunatny, pierś brązowordzawą, podbrzusze jasnobrązowe z ciemnymi plamkami. Skrzydła ciemnobrunatne, lusterko zielonoczarniawe, matowe. Dziób ciemnobrunatny.
Jak wygląda czernica?
Czernica (Nyroca fuligula). Kaczor w upierzeniu godowym ma głowę, szyję, pierś i grzbiet czarne, na głowie zwisający czubek. Skrzydła czarne z białym lusterkiem. Barwa czarna ma metaliczny, fioletowy połysk. Boki i brzuch białe. Podbrzusze brunatne, a przy ogonie prawie czarne. Ogon brunatno-czarny. Dziób i nogi niebieskawoczarne. W okresie letnim kaczor zmienia barwę piór z czarnej na ciemnobrązową bez połysku. Samica ma głowę, szyję, pierś, grzbiet i skrzydła ciemnobrunatne. Brzuch biały, boki brunatnawe. Przy dziobie jasna obwódka. Samica podobnie jak samiec ma czubek na głowie, jest on jednak nieco mniejszy.
Jak wygląda głowienka?
Głowienka (Nyroca ferma). Kaczor ma w upierzeniu godowym głowę i górną część szyi brązowo-rdzawą, dolną część szyi, pierś i górną część grzbietu czarną. Skrzydła i grzbiet popielate, czarno falowane, lusterko popielate, boki białe ciemno znaczone, podbrzusze popielate, ciemniej cętkowane. Przy ogonie z góry pióra czarne, od spodu brunatnawe. Nogi zielonopopielate. Samica ma głowę, szyję i pierś brunatnordzawe, na piersiach białe plamki. Skrzydła i grzbiet popielatobrunatne, brzuch biały i brunatno cętkowany. Przy ogonie pióra od spodu i z wierzchu brunatne.
Jaka jest wielkość dzikich kaczek?
Krzyżówka jest „mniejsza od kaczki domowej. Długość 60 cm, rozpiętość skrzydeł 90 cm, masa do 1,5 kg.
Cyranka – długość 40 cm, rozpiętość skrzydeł 60 cm, masa 0,4 kg.
Cyraneczka – długość 35 cm, rozpiętość skrzydeł 50 cm, masa 0,4 kg.
Podgorzałka – długość 35 cm, rozpiętość skrzydeł 70 cm, masa 0,7 kg.
Płaskonos – długość 50 cm, rozpiętość skrzydeł 75 cm, masa 0,8 kg.
Czernica – długość 40 cm, rozpiętość skrzydeł 75 cm, masa l kg.
Głowienka – długość 55 cm, rozpiętość skrzydeł 80 cm, masa 1,2 kg.
Wymienione wyżej dane cyfrowe należy przyjąć jako przybliżone.
Jak odróżnić kaczkę młodą od starej?
Młode kaczki mają dziób miękki, łamliwy, co sprawdza się przez podniesienie kaczki za górną część dzioba, trzymając go poziomo. Młode kaczory w pierwszym upierzeniu podobne są do samic. Młoda kaczka krzyżówka ma wiosła ciemnosiwe, stara zaś (od drugiego roku) pomarańczowoczerwone
W jakich warunkach terenowych przebywają dzikie kaczki?.
Kaczki występują u nas na terenie całego kraju w okolicach, w których woda stwarza im odpowiednie warunki bytowania. Nie wszystkie jednak gatunki reprezentowane są wszędzie w jednakowym nasileniu. Znajdują one siedlisko nad rzekami, starymi korytami rzek, stawami, jeziorami, mokradłami i torfowiskami oraz małymi strumyczkami i rowami. W okresie póĽnej jesieni występują tylko przy większych wodach. Warunek konieczny dla ostoi kaczek to wody zarośnięte szuwarami, z niedużym choćby kawałkiem odkrytej wody. Wiosną bytują wszędzie, gdzie znajdą choć trochę wody, a więc nad kałużami polnymi, rowami i wylewami na łąkach.
Kiedy są lęgi kaczek?
Kaczka buduje gniazdo na wzniesieniu nad wodą wśród sitowia, w kępie krzaków lub w dziupli starego pnia, a czasami poza obrębem wody, w krzakach, młodnikach lub na łące, nawet w znacznej odległości od wody. Krzyżówki wykorzystują niekiedy stare gniazda innych ptaków znajdujące się w lesie na wysokich drzewach z dala od wody. W kwietniu – maju kaczka składa jaja w liczbie 6-14 sztuk, koloru jasnozielonego lub różowo-zielonego. Po 3-4 tygodniach (zależnie od gatunku) następuje wylęg. Młode krótko po wylęgu (6-12 godzin) wychodzą z matką na wodę i zdolne są do samodzielnego życia. Po 4-8 tygodniach (zależnie od gatunku) zaczynają latać. Całkiem młode kaczki nazywają się klapakami, starsze, które próbują lotu, podlotkami. W wylęgu i wychowie młodych kaczor nie bierze udziału, natomiast kaczka jest bardzo troskliwą matką.
Czym żywi się kaczka?
Kaczka żywi się wodorostami, trawą, drobnymi rybami, owadami, ziarnem zbóż oraz ikrą rybią. Właściwie zjada wszystko, co może przełknąć. Kaczki właściwe (krzyżówka, cyranka, cyraneczka i płaskonos) żerują od zmierzchu do rana, kaczki nurkowe (głowienka, podgorzałka i czernica) żerują w dzień. W sierpniu – wrześniu kaczki zaczynają przeloty w poszukiwaniu żeru. Po zachodzie słońca przelatują na obfitsze żerowiska wodne lub polne (zloty) i tam przebywają przez noc, a rano wracają do swego siedliska (sady). Kaczki przed zapadnięciem na żerowisko kilkakrotnie okrążają je i, jeżeli nie widzą dla siebie żadnego niebezpieczeństwa, zapadają, w przeciwnym razie odlatu)ą daleko i potem wracają znowu na rozpoznanie i ewentualny zapad.
Jaki jest tryb życia kaczek?
Kaczki są ptakami przelotnymi. Przylatują do nas wczesną wiosną (w początkach marca) i odlatują w paĽdzierniku (podgorzałka już we wrześniu). Niektóre spośród krzyżówek pozostają u nas przez zimę, jeżeli znajdą odpowiednie warunki bytu – niezamarzające oparzeliska. W okresie godowym kaczki żyją parami i w tym czasie podczas lotu pierwsza leci przeważnie kaczka, a za nią kaczor. W okresie lęgowym, kiedy samice siedzą na gniazdach, kaczory początkowo zbierają się w stada, a potem zaszywają się w szuwarach, gdzie wypierzają się.
Kaczki latają bardzo szybko (do 60 km/h) wywołując lotkami charakterystyczny gwizd (szczególnie krzyżówki); w czasie dłuższego lotu ustawiają się zawsze w klucz lub na linii prostej, skośnie do kierunku lotu. Kaczki są bardzo ostrożne i trudno jest je podejść blisko na otwartej wodzie, jedynie w lecie dosiadują dość twardo i niechętnie się podrywają. Cyranki, cyraneczki i podgorzałki różnią się pod tym względem od innych i dają się łatwiej podejść. Kaczka nurkuje bardzo dobrze. Zestrzelona nad wodą, jeżeli nie spadnie martwa, ginie myśliwemu z oczu, gdyż nurkując pod wodą dopływa do szuwarów lub brzegu i tam wystawia z wody tylko dziób albo wychodzi na ląd i ukrywa się w przybrzeżnych zaroślach.
W jakim okresie wolno polować na dzikie kaczki?
Polowanie na kaczki dozwolone jest od połowy sierpnia do grudnia. Wiosenne polowania na kaczory obecnie są zabronione.
Jak poluje się na kaczki?
Polowanie na kaczki odbywa się przeważnie indywidualnie, czasami także zbiorowo. Poluje się następującymi sposobami: z łódki, z podchodu, na przelotach, zlotach i sadach, z krykuchą, z bałwankiem i z naganką.
Polowanie z łódki polega na tym, że myśliwy płynąc łódką wśród szuwarów płoszy lub podjeżdża znajdujące się w szuwarach lub na wodzie kaczki. Ten sposób polowania daje najlepsze wyniki rankiem, kiedy kaczki zaszywają się w szuwarach na dzienny odpoczynek po powrocie z nocnego żeru. Łódką należy podjeżdżać możliwie cicho i pod wiatr.
Polowanie z podchodu (na brodzonego) to wyszukiwanie kaczek w pobrzeżnych szuwarach, na łąkach, torfowi-’ skach i na bagniskach. Ten sposób wymaga brodzenn mokradłach często aż powyżej pasa, z zachowaniem ci ażeby nie spłoszyć kaczek zbyt wcześnie. Najodpowiedn, szą porą do tego rodzaju polowania jest wczesny ranek. Przy polowaniu z podchodu z psem myśliwy idzie wzdłuż brzegu, a pies przeszukuje szuwary. Stosuje się też jeszcze inny sposób: jeden lub dwóch myśliwych wjeżdża łódkami w zarośla, a pozostali stoją na brzegu.
Polowanie na przelotach polega na tym, że znając miejsca przelotu (przesmyki powietrzne) kaczek, wieczorem na żer lub rano do siedliska, robi się zasiadkę na szlaku ich przelotów. Najodpowiedniejszą porą do tego rodzaju polowania jest czas tuż po zachodzie lub przed wschodem słońca w sierpniu i pierwszej połowie września.
Polowanie na zlotach wieczornych to urządzenie zasiadki na miejscach, gdzie kaczki w okresie póĽnego lata i wczesnej jesieni przylatują na żer. Najczęściej ma to miejsce na owsiskach, jęczmieniskach, pszeniczyskach, na śródpolnych, dzikich stawach i jeziorach oraz na podmokłych zarośniętych olszyną i krzakami łąkach. Zasiadkę na zlotach robi się krótko przed zachodem słońca.
Polowanie na sadach to z kolei zasiadka na wracające z nocnego żeru kaczki. Sady mają miejsce na najbardziej zacisznych stawach, jeziorach wśród pola albo lasu lub na rzekach we wczesnych godzinach rannych – od świtu do około godziny 8 rano. Zasiadkę urządza się na brzegu w krzaku, szuwarach lub w budce specjalnie zbudowanej albo na łódce odpowiednio ukrytej. W polowaniu na sadach nie należy strzelać pierwszej kaczki, która nadleci, tzw. kucharki, psuje to bowiem sad.
Polowanie z krykuchą polega na tym, że jako wabia używa się kaczki domowej lub dzikiej, która puszczona na wodę, a przy tym przywiązana za nogę sznurkiem do łódki lub palika albo obciążona balastem na sznurku, ażeby nie mogła daleko odpłynąć, krzykiem przywołuje do siebie kaczory. Taką kaczkę puszcza się na otwartą wodę w pobliżu krzaków lub szuwarów, w których myśliwy jest ukryty. Można to robić równie dobrze w głębi stawu lub jeziora, podjeżdżając łódką do miejsca wypuszczenia krykuchy, jednak należy wówczas przygotować odpowiednią budkę dla zamaskowania łódki. Ten sposób polowania stosowało się w czasie wiosennych polowań na kaczory, w połowie kwietnia od świtu do 9-10 godziny rano i potem od godziny 16 do zmroku. Do tego rodzaju polowań najlepszy jest ciepły, słoneczny i bezwietrzny dzień. Rezultat wabienia przez krykuchę powinien być w ciągu 10-15 minut, jeżeli jednak w tym czasie kaczory się nie pokazują, należy zmienić stanowisko.
Polowanie z bałwankiem (gumową kaczką) stosuje się przeważnie na cyranki. Urządza się je w zupełnie analogiczny sposób jak z krykuchą. Bałwanka imitującego kaczkę cyrankę puszcza się na wodę, a krzyk kaczki naśladuje się wabikiem lub na ręku. Bałwanek powinien być zupełnie matowy i dlatego trzeba go strzec przed zamoczeniem; w wypadku zamoczenia będzie błyszczał, a to przyniesie wręcz odwrotny skutek. Ten sposób daje najlepsze rezultaty w polowaniu na kaczory cyranek, bo te dają się łatwo zwabić, a przy tym wabienie ich nie jest trudne. Dobra umiejętność wabienia pozwala na przywabienie kaczorów cyranek nawet bez bałwanka. Polowanie z krykuchą lub bałwankiem obecnie nie ma zastosowania, gdyż w okresie wiosny kaczory mają okres ochronny.
Polowanie z naganką polega na tym, że myśliwi obstawiają miejsca polowania, naganka zaś w liczbie kilku ludzi, brodzących lub płynących na łódkach, płoszy kaczki.”
Darz Bór.